هر آنچه که باید در مورد بیماری قلبی در حاملگی بدانید.

بدن زنان در دوران بارداری نسبت به سایر مواقع آسیب پذیرتر می گردد و ممکن است برخی بیماری های زمینه ایی که قبلا پنهان بودند پس از بارداری شدت بگیریند. یکی از این بیماری ها، بیماری قلبی در دوران بارداری می باشد. قلب در زنان باردار دو برابر حالت عادی فعایت دارد، لذا بارداری می تواند سیستم قلبی و گردش خون و فشار خون مادر را تحت تأثیر قرار دهد.در این مقاله سعی نموده ایم که به توضیح جامع و مفصل پیرامون بیماری قلبی در حاملگی بپردایم جهت کسب اطلاعات لازم در این زمینه بهتر است که این متن را تا انتها مطالعه نمایید ما را با ادامه مطلب همراهی بفرمایید.

بیماری قلبی در حاملگی

مراقبت خوب از قلب قبل، حین و بعد از بارداری بسیار حیاتی است. این عامل می تواند به رشد و تکامل کامل نوزادان کمک کند. بنابراین بیماری قلبی در بیماران باردار می تواند چالش هایی را در مدیریت قلبی عروقی مادر و جنین ایجاد کند. بیماران باردار مبتلا به بیماری قلبی ممکن است در دوران بارداری بیماریشان تشدید شود. زیرا در این شرایط قلب بیش از حد کار می کند و در نتیجه احتمال نارسایی قلبی بیشتر می شود. بررسی سلامت مادر قبل از بارداری بسیار مهم است. در صورت شناخت بیماری های مادر برنامه های درمانی می تواند به طور مناسب ارائه شود و منجر به زندگی سالم مادر و نوزاد شود.

حاملگی با تغییرات قابل توجهی در سیستم قلبی عروقی همراه است و ممکن است منجر به استرس همودینامیک در فرد یا بیماری زمینه ای قلبی گردد. طی حاملگی طبیعی ، حجم پلاسما به طور متوسط 50 % افزایش یافته که در سه ماهه اول آغاز و بین هفته های 20 و 24 بارداری به حداکثر می رسد. این تغییر با افزایش حجم ضربه ای ، ضربان قلب و در نتیجه برون ده قلبی همراه است. علاوه بر آن، افت همزمان مقاومت عروق سیستمیک و فشار متوسط شریانی ، به علت اثرات هورمون های حاملگی بر روی بسترعروقی و ایجاد گردش خون با مقاومت پایین در رحم حامله و جفت، رخ می دهد.
حین زایمان، انقباضات رحمی باعث افزایش موقت 500 ML خون در گردش مرکزی شده و به افزایش بعدی در حجم ضربه ای و برون ده قلبی می انجامد. بعد از زایمان، به علت برداشته شدن فشار رحم حامله از روی ورید اجوف تحتانی و نیز حرکت مایعات خارج عروقی به دورن عروق ، حجم داخل عروقی و برون ده قلبی افزایش می یابد.

دلایل بیماری های قلبی در دوران بارداری

بیماری های قلبی در دوران بارداری به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد گردد، دلایلی نظیر داشتن اضافه وزن و چاقی، بارداری های زیاد، بارداری در سنین بالا، وجودسابقه بیماری های قلبی در خود فرد یا خانواده، تغذیه نامناسب پیش از بارداری، تغذیه نامناسب در دوران حاملگی و مصرف الکل می باشد.

راه های تشخیص بیماری های قلبی حاملگی

بیماری های قلبی در دوران بارداری به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد گردد، دلایلی نظیر داشتن اضافه وزن و چاقی، بارداری های زیاد، بارداری در سنین بالا، وجودسابقه بیماری های قلبی در خود فرد یا خانواده، تغذیه نامناسب پیش از بارداری، تغذیه نامناسب در دوران حاملگی و مصرف الکل می باشد.

در صورتی که مادر در دوران بارداری احساس به وجود بیماری های قلبی نماید، ضروری است که در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه نماید.
افتراق علائم ناشی از بیماری قلبی از علائم ناشی از حاملگی طبیعی می تواند دشوار باشد. در چنین شرایطی پزشک به منظور تشخیص دقیق ، اکوکاردیوگرافی را که یک تست غیر تهاجمی امن و کمک کننده در بررسی ساختار و عملکرد قلبی در بیماران حامله است را تجویز می نماید. اکوکاردیوگرافی جنین، نوعی تصویربرداری تخصصی با استفاده از اسکن قلب جنین با تمام جزئیات است که برای تشخیص نقص‌های قلب استفاده می‌شود. اگر پزشک در معاینات روتین بارداری و سونوگرافی‌ها مشکلی را مشاهده کند، معمولاً برای بررسی دقیق‌تر عملکرد قلب جنین، اکوکاردیوگرافی قلب جنین را تجویزمی کند.

در مورد بیماری روماتیسمی قلب بیشتر بدانید.

موارد پرهیز از بارداری

بسیاری از بیماران حامله با بیماری شناخته شده قلبی می توانند، حاملگی طبیعی و زایمان طبیعی خود را بدون ضرر شدید به مادر یا جنین به پایان برسانند ولی به هر حال ، وضعیت های خاص قلبی شامل هیپرتانسیون غیرقابل برگشت ریوی ،همراه با نارسایی شدید قلبی و سندرم مارفان با گشادی ریشه ی آئورت ، همراه با ریسک بالای عوارض و مرگ قلبی – عروقی هستند.
در این شرایط، باید به بیمار توصیه شود که حامله نگردد. در صورت ایجاد حاملگی ، سقط درمانی در سه ماهه اول شدیدا توصیه می گردد.
بیماری قلبی ایجاد شونده طی حاملگی

شرایط غیر طبیعی قلب در دوران بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

•     بیماری روماتیسمی قلب، وضعیتی که در آن دریچه های قلب به طور دائمی توسط تب روماتیسمی آسیب دیده اند.
•     ناهنجاری های قلبی غیر قابل توضیح
•     میوکاردیت که التهاب عضله قلب ناشی از عفونت های ویروسی است.

بیماری های قلبی در طی بارداری

به طور کلی می توان گفت بیماری قلبی عروقی می تواند طی حاملگی ایجاد شده و ممکن است خطر زیادی را بر مادر و یا جنین تحمیل کند. هیپرتاسیون طی حاملگی مشکل ناشایعی نبوده و به صورت افزایش ثابت فشار خون جیوه یا فشار خون مطلق تعریف می شود. البته مشکلی که هیپرتاسیون ممکن است طی حاملگی ایجاد شود شامل: هیپرتاسیون مزمن، هیپرتاسیون حاملگی و توکسمی می باشد. در ادامه بیشتر در این خصوص توضیح داده شده است.

همچنین اصلی ترین مشکلات قلبی در دوران بارداری شامل بیماری های آریتمی ضربان قلب، کاردیومیوپاتی، نارسایی احتقانی قلب، زیاد شدن بیماری های مادرزادی قلبی جنین و نقص دریچه های قلب می باشد.

هیپرتاسیون مزمن

کسی که قبل از حاملگی فشار خون هم داشته است.

هیپرتاسیون حاملگی

کسی که فشار خون قبل از هفته 20 بارداری است.

توکسمی

توکسمی یا اکلامپسی شکلی از هیپرتاسیون است که طی نیمه سوم حاملگی ایجاد شده است و با اشکال شدید و تشنج همراه می باشد.
هیپرتاسیون مزمن زمانی مطرح است که افزایش فشارخون قبل از 20 هفتگی حاملگی ردیابی شود. بدون توجه به علت فشار خون ، مرگ و میر جنینی با شدت هیپرتاسیون مرتبط است و زمانی که فشار دیاستولی طی سه ماهه سوم بیش از 85 میلی مترجیوه شود، مرگ و میر جنینی شروع به افزایش می کند.

در مورد آریتمی قلبی در زنان بیشتر بدانید.

درمان های اولیه بیماری های قلبی حاملگی

درمان های اولیه شامل کاهش فعالیت های فیزیکی و محدودیت نمک است. اگر فشارخون زیاد باشد، درمان ضد فشارخونی همچون: هیدرالازین، آلفا- میتل دوپا و… باید تجویز شد. دیورتیک ها به علت افزایش ریسک کاهش خون رسانی به جفت باید با احتیاط مصرف شوند.
یکی از درگیری های قلبی در بارداری در حوالی زایمان کاردمیوپارتی زایمان یا پری پارتوم می باشد و با اکوکاردیوگرافی نتایج متفاوت و یک سوم موارد را درگیر می کند و پیش آگاهی ممکن است خیلی خوب نباشد. برخی ها بر می گردند و بعضی ها خیر و با یک سری مسائلی ارتباط دارد و درمان آن نارسایی قلبی می باشد.

درمان دارویی بیماری های قلبی در بارداری

در دوران بارداری به دلیل مشکلاتی که ممکن است سلامت مادر و جنین را تهدید نماید، معمولا از تجویز دارو خودداری نموده و درمان دارویی به زمان بعد از زایمان موکول می گردد.

علامت های بیماری های قلبی حاملگی

علائم و نشانه های هشداردهنده ای که ممکن است به طور بالقوه نشان دهنده بیماری قلبی در زنان باردار باشد عبارتند از تورم پاها، فشار خون بالا، درد قفسه سینه (آنژین)، تنگی نفس یا مشکل در تنفس و ضربان قلب نامنظم است. سایر علائم شامل موارد زیر است|:

• تپش قلب
• ضربان قلب بالا
• احساس خستگی دایمی
• ورم پا ، دست ، مچ پا و بازوها ، به دلیل افزایش احتباس مایعات و نمک
• تکرر ادرار در شب
• تنگی نفس ، حتی بدون انجام فعالیت های شدید
• خستگی و کسالت
• کاهش تحمل فعالیت
•  ادم اندام تحتانی
•  تساع وریدهای گردنی
• و…

اقدامات در صورت وجود علائم بیماری قلبی در زنان باردار

در صورت بروز علائم بیماری قلبی در زنان باردار، موارد زیر به شدت توصیه می شود:

• به دنبال مراقبت های پزشکی فوری توسط متخصصین قلب و متخصصین زنان و زایمان با تجربه باشید.
• تشخیص به موقع و دقیق بیماری می تواند خطرات آن در دوران بارداری را کاهش دهد.

در صورت تشخیص بیماری، بسته به علائم و شدت بیماری، درمان‌های مناسب، مؤثر و ایمن را دریافت کنید. درصورتی ‌که برخی بیماری‌های قلبی مانند نقص مادرزادی قلب، بیماری دریچه قلب و بیماری روماتیسمی قلب تشخیص داده شده‌اند، اساساً برای جلوگیری از عوارض جدی از جمله پره اکلامپسی، شرایط تهدیدکننده زندگی برای مادر و نوزاد، مراقبت دقیق ضروری است.

پیشنهادات اضافی که باید به شدت رعایت شود عبارتند از:

• داروهای تجویز شده باید به طور منظم مصرف شوند. مصرف داروها بدون نسخه اکیداً ممنوع است زیرا برخی داروها بر رشد و تکامل نوزادان تأثیر می گذارد.
• برای جلوگیری از عفونت هایی مانند آنفولانزا و عفونت دستگاه ادراری باید توجه ویژه ای شود.
• سالم ماندن تا حد امکان به عنوان مثال ورزش مناسب، استراحت کافی و خوردن غذای مناسب در بارداری بسیار مهم است.

عوارض بیماری قلبی در آینده مادر

در مقایسه با زنان غیر باردار، زنان باردار مبتلا به انواع بیماری های قلبی در معرض خطر بیشتری برای عوارض جدی از جمله نارسایی قلبی هستند که ممکن است منجر به مرگ مادر و نوزاد شود. چک‌آپ منظم سلامت و غربالگری قلب قبل از بارداری بسیار ضروری است زیرا به تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌ها قبل از بارداری کمک زیادی می‌کند. تشخیص دقیق و به موقع منجر به برنامه‌های درمانی مناسب و مؤثر می‌شود که منجر به زندگی سالم مادر و نوزاد می‌شود.

کلام آخر

بیماری قلبی از مواردی است که سلامتی مادر و جنین را تهدید می نماید. در مواردی که زن باردار در دوران بارداری درگیری عوارض بیماری قلبی گردد، ممکن است خطرات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. لذا شناخت علائم و دلایل بیماری های قلبی بارداری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. زنان باردار در صورت مشاهده هر یک از علامت ها ضروی است که هر چه سریعتر برای تشخیص قطعی و درمان به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه نماید.