دکتر مرجان ثابتی » تشخیص و درمان » آیا با روش اکوکاردیوگرافی قلب آشنا هستید؟
مدت زمان مطالعه ۱۲ دقیقه

آیا با روش اکوکاردیوگرافی قلب آشنا هستید؟

اکو قلب که به اکوکاردیوگرام یا سونوگرافی تشخیصی قلبی و یا آزمایش اکو قلب معروف است، پزشکان قلب کمک می کند تا طیف وسیعی از مشکلات قلبی را تشخیص دهند. معمولا پزشکان از اکوکاردیوگرام برای کمک در تشخیص مشکلات قلبی، مانند آسیب های بافت قلب، بزرگ شدن قلب، سفت شدن عضله قلب، لخته شدن خون در قلب، تجمع مایع در اطراف قلب و دریچه های آسیب دیده قلب که عملکرد ضعیفی دارند، استفاده می کنند. سه دلیل اصلی برای استفاده از این روش وجود دارد: تشخیص، پیش آگهی و پیشگیری که در هر یک از این موارد، می تواند معیارهایی برای بررسی عملکرد قلب و مقدار خون خارج شده با هر ضربان قلب را فراهم کند. همچنین کمک می کند تا پزشک در مورد گزینه های مناسب درمان تصمیم بگیرد.

در این نوشتار قصد داریم، در مورد نحوه استفاده پزشکان از اکوکاردیوگرام، آنچه را که باید در طول آزمایش انتظار داشت و نحوه تفسیر نتایج، اطلاعاتی را بیان کنیم.

اکوکاردیوگرافی چیست؟

اکوکاردیوگرافی به پزشک کمک می کند تا مشکلات قلبی را تشخیص دهد، به خصوص پس از حمله قلبی یا سکته مغزی. در اکوکاردیوگرافی از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصاویر از قلب استفاده می شود که اکوکاردیوگرام (اکو) نامیده می شود. این یک روش پزشکی غیرتهاجمی است که هیچ اشعه ای تولید نمی کند و به طور معمول عوارض جانبی به همراه ندارد.

آزمایش اکو قلب
آزمایش اکو قلب

روش اکوکاردیوگرافی چه بیماری هایی را تشخیص می دهد؟

طی اکوکاردیوگرافی، متخصص قلب و عروق می تواند موارد زیر را مشاهده کند:

  • اندازه و ضخامت بطن ها
  • چگونگی عملکرد دریچه های قلب
  • جهت جریان خون از طریق قلب
  • لخته شدن خون در قلب
  • بافت عضلانی قلب آسیب دیده یا ضعیف شده
  • مشکلات مربوط به پریکارد (کیسه پر از مایعات در اطراف قلب)

روش اکوکاردیوگرافی در چه مواردی استفاده می شود؟

  • قلب چگونه خون را پمپ می کند.
  • ارزیابی نتایج غیرطبیعی آزمایش الکتروکاردیوگرام یا EKG
  • تشخیص بیماری قلبی (از جمله پمپاژ ضعیف یا سفت شدن عضله قلب، دریچه های قلب نشتی یا مسدود شده و بزرگ شدن محفظه در بزرگسالان)
  • محل لخته های خون یا تومورها را تعیین می شود.
  • فشار قلب برای تشخیص بیماری به نام فشار خون ریوی ارزیابی می شود.
  • ناهنجاری های مادرزادی قلب را در نوزادان و کودکان خردسال شناسایی می شود.
  • قلب چگونه به درمان های مختلف قلب مانند داروهای نارسایی قلبی، دریچه های مصنوعی و ضربان سازهای قلب پاسخ می دهد.

اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک (tte)

اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک متداول ترین نوع تست اکوکاردیوگرافی می باشد که از راه قفسه سینه انجام می شود. این آزمایش شامل قرار دادن یک پروب سونوگرافی بر روی خارج قفسه سینه و نزدیک قلب است. این دستگاه امواج صوتی را از طریق قفسه سینه به سمت قلب می فرستد. در طول این روش متخصص سونوگرافی ممکن است از فرد بخواهد موقعیت خود را تغییر دهد یا نفس عمیق بکشد. گاهی هم ممکن است مبدل را به داخل سینه فشار دهند تا تصویر بهتری از قلب داشته باشند.

استفاده از ژل بر روی قفسه سینه به انتقال بهتر امواج صوتی کمک می کند. این امواج به قلب نفوذ می کنند و تصاویری از ساختارهای قلب را روی صفحه مانیتور ایجاد می کنند.

اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک
سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر

پزشکان از سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون استفاده می کنند. آنها این کار را با تولید امواج صوتی در فرکانس های خاص و تعیین چگونگی بازگشت امواج صوتی به مبدل انجام می دهند.

پزشکان می توانند با استفاده از سونوگرافی داپلر رنگی جهت و سرعت جریان غیر طبیعی خون در قلب و عروق را تشخیص دهند. خونی که به سمت مبدل حرکت می کند می شود قرمز به نظر می رسد، در حالی که خونی که از آن دور می شود آبی به نظر می رسد.

نتایج سونوگرافی داپلر می تواند مشکلات مربوط دریچه ها یا سوراخ های دیواره قلب را مشخص کند و نحوه حرکت خون از طریق آن را ارزیابی کند.

اکوکاردیوگرافی سه بعدی

اکوکاردیوگرافی سه بعدی تصاویر سه بعدی دقیق از قلب ایجاد می کند. متخصصین قلب و عروق می توانند از اکوکاردیوگرام های سه بعدی در موارد زیر استفاده کنند:

  • عملکرد دریچه را در افرادی که نارسایی قلبی دارند ارزیابی می شود.
  • مشکلات قلبی را در نوزادان و کودکان تشخیص داده می شود.
  • عملکرد قلب را به صورت سه بعدی ارزیابی می شود.
  • ساختارهای پیچیده درون قلب را مشخص می شود.
اکوکاردیوگرافی ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﺯﻭﻓﺎﮊﻳﺎﻝ (TEE )
اکوکاردیوگرافی ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﺯﻭﻓﺎﮊﻳﺎﻝ (TEE )

اکوکاردیوگرافی ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﺯﻭﻓﺎﮊﻳﺎﻝ (TEE )

اکوکاردیوگرافی است که از طریق مری انجام می شود. در اکوکاردیوگرافی ترانس مری از مبدل نازک تری استفاده می شود که به انتهای یک لوله طولانی متصل می شود. فرد لوله را می بلعد تا آن را به مری وارد کند، از آنجایی که مری درست پشت قلب قرار دارد این روش می تواند تصاویر بسیار واضح و خوبی را ایجاد کند.

آزمایش اکو قلب
آزمایش اکو قلب

اکو قلب برای چه کسانی انجام می شود؟

پزشک متخصص برای بررسی وضعیت عملکرد قلب و ساختار قلب ممکن است برای شما اکو قلب را تجویز کند. این اکو برای کسانی انجام می شود که پزشک نیاز داشته باشد تا درمورد موارد زیر اطلاعات کسب کند:

  • بررسی حرکت و جابه جا شدن قلب
  • نارسایی دریچه
  • برای بررسی وجود تومور یا عفونت کنار دریچه های قلب
  • پریکارد: مشکلی در پوشش بیرونی قلب
  • وجود لخته خون در حفره ها
  • بررسی پمپاژ قلب
  • سایز و شکل قلب
  • اندازه و حرکت های دیواره قلب
  • اکوکاردیوگرام برای بررسی موفق بودن جراحی و درمان نیز انجام می شود.
  • بررسی بیماری مادرزادی قلب
  • بررسی اسیب از حمله قلبی

در طول تست اکوکاردیوگرافی

در طول آزمایش، فرد لباس خود را از کمر به بالا از تن خارج می کند و می توانند لباس بیمارستان بپوشند. سپس باید بر روی یک تخت، به پشت یا سمت چپ خود دراز بکشد. در طول انجام این روش ممکن است یک محلول نمکی به بیمار تزریق شود تا جزئیات بیشتری از قلب در اکوکاردیوگرام مشخص شود.

بعد از تست اکوکاردیوگرافی

اکثر افراد می توانند پس از انجام اکوکاردیوگرام ترانس توراسیک به فعالیت های روزانه خود بازگردند. اما افرادی که اکوکاردیوگرام از راه مری دارند ممکن است لازم باشد چند ساعت بعد از انجام تست در بیمارستان یا کلینیک بهداشت و درمان بمانند. ممکن است در ابتدا گلودرد داشته باشند، اما این عارضه در عرض چند ساعت تا یک روز بهبود یابد. افرادی که قبل از تست آرامبخش دریافت کرده اند پس از انجام اکوکاردیوگرام نباید چندین ساعت رانندگی کنند.

انواع اکو قلب یا اکو کاردیوگرافی

چندین روش برای انجام اکو قلبی وجود دارد. همه این روش ها ساختار یکسانی دارند یعنی همگی از امواج صوتی استفاده می کنند.

 در نظر داشته باشید هیچکدام از روش ها از اشعه استفاده نمی کنند.

آزمایش اکو قلب

روش اول تست اکو قلب از بین قفسه سینه: رایج ترین تست اکوکاردیوگرام، این نوع است. نام دیگر این تست اکوی ترانس توراسیک است. این روش همانند توضیحاتی که در قسمت مراحل انجام اکو دادیم انجام می شود.

آزمایش اکو قلب

روش دوم اکوکاردیوگرام استرس: برخی از مشکلات قلبی زمانی که فرد فعالیت داشته باشد بروز می کنند. پس برای تشخیص این نوع مشکلات نیاز است تا اکو استرس انجام دهید. در این روش برای تشخیص، شما باید ورزش کنید یا داروی خاصی را مصرف کنید. نگران نباشید دارو یا ورزش برای قلب شما عارضه ای ندارد.

آزمایش اکو قلب

روش سوم اکوکاردیوگرافی از طریق مری: این روش در صورتی انجام می شود که پزشک با انجام روش اول به نتیجه نرسد و نیاز به دید بهتر یا دسترسی به قسمت های خاصی از قلب داشته باشد. در این روش پروب کوچکی از راه دهان وارد مری می شود و تصاویری را ضبط می کند. در این روش پزشک از دارو آرام بخشی استفاده می کند. بعد از اتمام اکو ممکن است بدنتان به داروهای آرام بخش واکنش نشان دهد مانند حالت تهوع.

آزمایش اکو قلب

روش چهارم تست اکو قلبی داپلر : این روش، تکنیکی است که معمولا در اکو روش اول یعنی اکو قفسه سینه و در اکو روش سوم یعنی از طریق مری استفاده می شود. از این تکنیک برای برسی مشکلات در فشار یا جریان خون در رگ های قلبی استفاده می شود. مزیت مهم این تکنیک رنگی بودن تصاویر و تشخیص دقیق تر پزشک است.

آزمایش اکو قلب

روش پنجم اکو سه بعدی: این روش نیز تکنیکی برای روش های اول و سوم است. تصاویر در این روش با جزئیات بیشتر و به صورت سه بعدی است. عموما از این روش برای بیماری قلبی کودکان و همچنین برای نظارت دریچه قلب در حین جراحی استفاده می شود.

مراحل انجام اکو کاردیوگرافی چگونه است؟

همانطور که گفته شد این تست مانند سونوگرافی است، پس تست ساده ای است. اما قبل از انجام اکوکاردیوگرافی بهتر است تا اطلاعات کافی درمورد آن داشته باشید. مراحل انجام آن به صورت زیر است:

در ابتدا شما باید روی میز دراز بکشید به پهلو یا پشت. سپس تکنسین الکترود هایی را روی قفسه سینه شما می گذارد که به وسیله سیم هایی اطلاعات را به دستگاه الکتروکاردوگراف می فرستد. این دستگاه در طول تست ضربان قلب را نشان می دهد.

بعد از اتصال الکترود ها، تکنسین ژل مخصوصی را روی قفسه سینه شما می ریزد تا امواج صورت راحت تر به قلب برسند و از پوست عبور کنند.

در این مرحله تکنسین، دستگاه پروب را روی قفسه سینه شما قرار می دهد. امواج صدا تولید می شوند، بعد از رسیدن قلب بازتاب می شوند و مجدد به دستگاه روی قفسه سینه می رسند.

ممکن است از شما درخواست شود تا نفس خود را حبس کنید یا جابه جا شوید تا تصاویر بهتری گرفته شود.

در نهایت امواج بازتاب شده به تصاویر تبدیل شده و روی مانیتور نمایش داده می شود.

تفسیر نتایج اکوکاردیوگرافی

پس از انجام تست، متخصص سونوگرافی تصاویر اکوکاردیوگرافی آماده شده را برای متخصصی که درخواست انجام این آزمایش را داده است، ارسال می کند. پزشک تصاویر را مرور می کند و علائم مشکلات قلبی مانند موارد زیر را جستجو می کند:

  • بافت آسیب دیده عضله قلب
  • میزان ضخامت دیواره های بطن
  • نارسایی های قلبی
  • کاهش قدرت پمپاژ عضله قلب
  • وجود توده هایی در قلب، مانند لخته شدن خون یا تومورها

اگر برای بیماری های قلبی یا  احساس درد در قلب به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید، ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق تر مشکل شما، برایتان اکوکاردیوگرافی را تجویز کند. در این مقاله قصد داریم تا به صورت کامل با اکوکاردیوگرافی آشنا شویم.

نتیجه گیری

پزشکان از تست اکوکاردیوگرافی برای تشخیص مشکلات قلبی استفاده می کنند. در طول آزمایش، پزشک میزان خون پمپاژ شده در قلب را ارزیابی می کند. متخصصین قلب همچنین می توانند با کمک روش اکوکاردیوگرافی نشانه های بیماری قلبی مانند ضعف عضله قلب، لخته شدن خون در داخل قلب یا دریچه های قلب را که عملکرد ضعیفی دارند، تشخیص دهند.

به طور کلی، انجام روش اکوکاردیوگرافی قلب عوارض جانبی ناچیزی را به همراه دارد. با این حال، برخی افراد ممکن است احساس ناراحتی کنند و برخی از افراد به مواد بیهوشی واکنش آلرژیک نشان می دهند.

امتیاز ما
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 0 میانگین: 0]
برچسب ها:
پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

2 Comments
  1. سلام دختری 15,ساله هستم و مدتیه که درد قفسه سینه سمت چپ و گاهی جناغ سینه را دارم و تپش قلب هم دارم و از 100هم گاهی میگذرد و موقع بالا رفتن از پله ها نفس تنگی میگیرم. کم کاری تیروعید هم دارم

    Reply
    • سلام باید ورزش کنید و مشکل تیرویید رو هم حل کنید

      Reply
Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

6 + یک =

تماس با دکتر مرجان ثابتی