بیماری قلبی در حاملگی

بدن زنان در دوران بارداری نسبت به سایر مواقع آسیب پذیرتر می گردد و ممکن است برخی بیماری های زمینه ایی که قبلا پنهان بودند پس از بارداری شدت بگیریند. یکی از این بیماری ها، بیماری قلبی در دوران بارداری می باشد. قلب در زنان باردار دو برابر حالت عادی فعایت دارد، لذا بارداری می تواند سیستم قلبی و گردش خون و فشار خون مادر را تحت تأثیر قرار دهد.در این مقاله سعی نموده ایم که به توضیح جامع و مفصل پیرامون بیماری قلبی در حاملگی بپردایم جهت کسب اطلاعات لازم در این زمینه بهتر است که این متن را تا انتها مطالعه نمایید ما را با ادامه مطلب همراهی بفرمایید.

بیماری قلبی در حاملگی

حاملگی با تغییرات قابل توجهی در سیستم قلبی عروقی همراه است و ممکن است منجر به استرس همودینامیک در فرد یا بیماری زمینه ای قلبی گردد. طی حاملگی طبیعی ، حجم پلاسما به طور متوسط 50 % افزایش یافته که در سه ماهه اول آغاز و بین هفته های 20 و 24 بارداری به حداکثر می رسد. این تغییر با افزایش حجم ضربه ای ، ضربان قلب و در نتیجه برون ده قلبی همراه است. علاوه بر آن، افت همزمان مقاومت عروق سیستمیک و فشار متوسط شریانی ، به علت اثرات هورمون های حاملگی بر روی بسترعروقی و ایجاد گردش خون با مقاومت پایین در رحم حامله و جفت، رخ می دهد.
حین زایمان، انقباضات رحمی باعث افزایش موقت 500 ML خون در گردش مرکزی شده و به افزایش بعدی در حجم ضربه ای و برون ده قلبی می انجامد. بعد از زایمان، به علت برداشته شدن فشار رحم حامله از روی ورید اجوف تحتانی و نیز حرکت مایعات خارج عروقی به دورن عروق ، حجم داخل عروقی و برون ده قلبی افزایش می یابد.

راه های تشخیص بیماری های قلبی حاملگی

بیماری های قلبی در دوران بارداری به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد گردد، دلایلی نظیر داشتن اضافه وزن و چاقی، بارداری های زیاد، بارداری در سنین بالا، وجودسابقه بیماری های قلبی در خود فرد یا خانواده، تغذیه نامناسب پیش از بارداری، تغذیه نامناسب در دوران حاملگی و مصرف الکل می باشد.

در صورتی که مادر در دوران بارداری احساس به وجود بیماری های قلبی نماید، ضروری است که در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه نماید.
افتراق علائم ناشی از بیماری قلبی از علائم ناشی از حاملگی طبیعی می تواند دشوار باشد. در چنین شرایطی پزشک به منظور تشخیص دقیق ، اکوکاردیوگرافی را که یک تست غیر تهاجمی امن و کمک کننده در بررسی ساختار و عملکرد قلبی در بیماران حامله است را تجویز می نماید. اکوکاردیوگرافی جنین، نوعی تصویربرداری تخصصی با استفاده از اسکن قلب جنین با تمام جزئیات است که برای تشخیص نقص‌های قلب استفاده می‌شود. اگر پزشک در معاینات روتین بارداری و سونوگرافی‌ها مشکلی را مشاهده کند، معمولاً برای بررسی دقیق‌تر عملکرد قلب جنین، اکوکاردیوگرافی قلب جنین را تجویزمی کند.

موارد پرهیز از بارداری

بسیاری از بیماران حامله با بیماری شناخته شده قلبی می توانند، حاملگی طبیعی و زایمان طبیعی خود را بدون ضرر شدید به مادر یا جنین به پایان برسانند ولی به هر حال ، وضعیت های خاص قلبی شامل هیپرتانسیون غیرقابل برگشت ریوی ،همراه با نارسایی شدید قلبی و سندرم مارفان با گشادی ریشه ی آئورت ، همراه با ریسک بالای عوارض و مرگ قلبی – عروقی هستند.
در این شرایط، باید به بیمار توصیه شود که حامله نگردد. در صورت ایجاد حاملگی ، سقط درمانی در سه ماهه اول شدیدا توصیه می گردد.

بیماری قلبی ایجاد شونده طی حاملگی

بیماری قلبی عروقی می تواند طی حاملگی ایجاد شده و ممکن است خطر زیادی را بر مادر و یا جنین تحمیل کند. هیپرتاسیون طی حاملگی مشکل ناشایعی نبوده و به صورت افزایش ثابت فشار خون جیوه یا فشار خون مطلق تعریف می شود. البته مشکلی که هیپرتاسیون ممکن است طی حاملگی ایجاد شود شامل: هیپرتاسیون مزمن، هیپرتاسیون حاملگی و توکسمی می باشد. در ادامه بیشتر در این خصوص توضیح داده شده است.

همچنین اصلی ترین مشکلات قلبی در دوران بارداری شامل بیماری های آریتمی ضربان قلب، کاردیومیوپاتی، نارسایی احتقانی قلب، زیاد شدن بیماری های مادرزادی قلبی جنین و نقص دریچه های قلب می باشد.

هیپرتاسیون مزمن

کسی که قبل از حاملگی فشار خون هم داشته است.

هیپرتاسیون حاملگی

کسی که فشار خون قبل از هفته 20 بارداری است.

توکسمی

توکسمی یا اکلامپسی شکلی از هیپرتاسیون است که طی نیمه سوم حاملگی ایجاد شده است و با اشکال شدید و تشنج همراه می باشد.
هیپرتاسیون مزمن زمانی مطرح است که افزایش فشارخون قبل از 20 هفتگی حاملگی ردیابی شود. بدون توجه به علت فشار خون ، مرگ و میر جنینی با شدت هیپرتاسیون مرتبط است و زمانی که فشار دیاستولی طی سه ماهه سوم بیش از 85 میلی مترجیوه شود، مرگ و میر جنینی شروع به افزایش می کند.

درمان های اولیه بیماری های قلبی حاملگی

درمان های اولیه شامل کاهش فعالیت های فیزیکی و محدودیت نمک است. اگر فشارخون زیاد باشد، درمان ضد فشارخونی همچون: هیدرالازین، آلفا- میتل دوپا و… باید تجویز شد. دیورتیک ها به علت افزایش ریسک کاهش خون رسانی به جفت باید با احتیاط مصرف شوند.
یکی از درگیری های قلبی در بارداری در حوالی زایمان کاردمیوپارتی زایمان یا پری پارتوم می باشد و با اکوکاردیوگرافی نتایج متفاوت و یک سوم موارد را درگیر می کند و پیش آگاهی ممکن است خیلی خوب نباشد. برخی ها بر می گردند و بعضی ها خیر و با یک سری مسائلی ارتباط دارد و درمان آن نارسایی قلبی می باشد.

درمان دارویی بیماری های قلبی در بارداری

در دوران بارداری به دلیل مشکلاتی که ممکن است سلامت مادر و جنین را تهدید نماید، معمولا از تجویز دارو خودداری نموده و درمان دارویی به زمان بعد از زایمان موکول می گردد.

علامت های بیماری های قلبی حاملگی

• تپش قلب
• ضربان قلب بالا
• احساس خستگی دایمی
• ورم پا ، دست ، مچ پا و بازوها ، به دلیل افزایش احتباس مایعات و نمک
• تکرر ادرار در شب
• تنگی نفس ، حتی بدون انجام فعالیت های شدید
• خستگی و کسالت
• کاهش تحمل فعالیت
•  ادم اندام تحتانی
•  تساع وریدهای گردنی
• و…

کلام آخر

بیماری قلبی از مواردی است که سلامتی مادر و جنین را تهدید می نماید. در مواردی که زن باردار در دوران بارداری درگیری عوارض بیماری قلبی گردد، ممکن است خطرات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. لذا شناخت علائم و دلایل بیماری های قلبی بارداری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. زنان باردار در صورت مشاهده هر یک از علامت ها ضروی است که هر چه سریعتر برای تشخیص قطعی و درمان به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه نماید.